Αλέξανδρος ο Μέγας!

Ο Μέγας Αλέξανδρος γεννήθηκε στις 23 Ιουλίου (6 Λώου κατά το μακεδονικό ημερολόγιο) του 356 π.Χ. στην Πέλλα, που σχεδόν στα πόδια της έφτανε τότε η θάλασσα του Θερμαϊκού κόλπου.

 

Ο πατέρας του, Φίλιππος Β΄, ήταν έξοχος στρατιώτης, πολιτικός και διπλωμάτης. Ο Φίλιππος σε ηλικία 15 χρονών βρέθηκε στη Θήβα δίπλα στον Επαμεινώνδα, που υπήρξε σχολείο γι’ αυτόν. Δημιούργησε πρώτος τη μακεδονική φάλαγγα και χρησιμοποίησε τη σάρισα στον εξοπλισμό της. Έκανε έτσι το μακεδονικό στρατό παντοδύναμο και σχεδόν ανίκητο. Σ’ αυτόν το στρατό βασίστηκε αργότερα ο Μ. Αλέξανδρος για να κάνει την εκστρατεία του.

 Ο Φίλιππος Β΄ κατάφερε να ενώσει όλους τους Έλληνες σε μια πανελλήνια κοινότητα. 

 

Η μητέρα του Αλέξανδρου, Ολυμπιάδα, ήταν βασιλοπούλα της Ηπείρου. Ο Φίλιππος την ερωτεύθηκε στη Σαμοθράκη. Δεν ήταν τότε η Ολυμπιάδα παρά δεκαεπτά χρονών. Ήταν και αυτή μια μεγάλη μορφή. Πανέμορφη, δυναμική, αποφασιστική, με βαθιά πίστη στους θεούς η Ολυμπιάδα ήταν μια πραγματικά σπάνια βασίλισσα, αλλά και μια υπέροχη μητέρα. Σε όλη της τη ζωή στάθηκε στο πλάι του γιου της και τον υποστήριξε με όλες της τις δυνάμεις στο μεγάλο του έργο. Ο Μ. Αλέξανδρος είχε πάντα ξεχωριστή αδυναμία στη μητέρα του.Η γέννηση του Μ. Αλεξάνδρου στάθηκε μια μεγάλη στιγμή στην ιστορία του ελληνισμού, αλλά και της ανθρωπότητας ολόκληρης. Σύμφωνα με το θρύλο η Ολυμπιάδα κατά την πρώτη νύχτα του γάμου της νόμισε ότι ακούστηκε βροντή και έπεσε κεραυνός στην κοιλιά της. Από την πληγή, που άνοιξε, έβγαινε πολλή φωτιά και διασκορπιζόταν σε φλόγες, που διαλύονταν. Ο Φίλιππος επίσης ονειρεύτηκε κάποιο βράδυ ότι έβαζε σφραγίδα στην κοιλιά της γυναίκας του. Η σφραγίδα, όπως νόμιζε, παρίστανε ένα λιοντάρι. Ερμηνεύοντας τα σημάδια αυτά ένας ιερέας είπε ότι η Ολυμπιάδα θα γεννήσει γιο «ορμητικό και λεοντόκαρδο».

 

 

 

Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΛΛΑ.

 

 Η Πέλλα, πρωτεύουσα του κράτους των Μακεδόνων. Πολλές είναι οι ερμηνείες για την ονομασία της. Μπορεί να ονομάστηκε έτσι: α) από μια τεφρόχρωμη (στο χρώμα της τέφρας) αγελάδα β) από τους «πέλλας» δηλ. τους λίθους (πέτρες) γ) από τον ήρωα Πέλλα, που την ίδρυσε.

 

Τη γενική ευθύνη για τη μόρφωση του Αλέξανδρου την είχε αναλάβει ένας Ηπειρώτης συγγενής της Ολυμπιάδας. Το όνομά του ήταν Λεωνίδας. Ο Λεωνίδας πίστευε στη σκληραγωγία και φώναζε τον Αλέξανδρο «Αχιλλέα». Άλλοι δάσκαλοί του ήταν ο Φιλίσκος, ο διάσημος μαθηματικός Μέναιχμος, ο μεγάλος φιλόσοφος Αριστοτέλης κ.ά.

 

Σε ηλικία 14 ετών ο Αλέξανδρος πήγε για σπουδές στη Μίεζα. Η Μίεζα ήταν ένα εξοχικό παλάτι σε κάποια απόσταση από την Πέλλα (στους πρόποδες του βουνού Βερμίου), όπου δίδασκε ο Αριστοτέλης στα παιδιά των ευγενών μακεδονικών οικογενειών, αλλά και στα βασιλόπουλα των γειτονικών περιοχών. Ο Αλέξανδρος διάβαζε με πάθος. Λάτρευε τη γεωγραφία και τη φιλοσοφία, αλλά η μεγάλη του αγάπη ήταν η Ιλιάδα του Ομήρου. Αυτό το βιβλίο με αυτόγραφη αφιέρωση του Αριστοτέλη το είχε πάντα μαζί του σε όλες τις εκστρατείες και, όταν κοιμόταν, το φύλαγε μαζί μ’ ένα μαχαίρι κάτω από το μαξιλάρι του.

Αγαπούσε πολύ την ποίηση (επική ποίηση, λυρική ποίηση, τραγική ποίηση). Ανάμεσα στ’ άλλα σπούδασε φυσική, αστρονομία, γεωγραφία, ιατρική, πολιτική, αριθμητική, γεωμετρία, μουσική. Αγαπημένοι φίλοι και συμμαθητές του στα 3 χρόνια, που έμεινε στη Μίεζα ήταν ο Ηφαιστίωνας, ο Κρατερός, ο Νέαρχος.

Από πολύ μικρός γυμναζόταν εντατικά, κολυμπούσε, ασκούνταν στα όπλα και έκανε ιππασία. Λάτρευε το κυνήγι και συχνά κυνηγούσε στα βουνά και στα δάση της Μακεδονίας μαζί με τους αγαπημένους του φίλους.

 

 

 

Η ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ

 

Ο Αλέξανδρος χρησιμοποίησε πολεμικούς ελέφαντες στην εκστρατεία του στην Ασία.Σε ηλικία 20 χρονών ο Αλέξανδρος έγινε βασιλιάς της Μακεδονίας και ξεκίνησε τη μεγάλη του εκστρατεία κατά του περσικού κράτους με 30.000 πεζούς και 5.000 ιππείς. Κυριότερο όπλο ήταν η σάρισα (ένα μακρύ δόρυ μήκους 5-6μ., που το κρατούσαν με τα δύο χέρια κάτω από τη μασχάλη). Επίσης είχε μαζί του: πολιορκητικές μηχανές (πολιορκητικούς πύργους, πολιορκητικούς κριούς, καταπέλτες κ.ά.),γιατρούς, ταχυδρόμους, μηχανικούς, ταμίες, διαβιβαστές με οπτικά σήματα (ήταν αυτοί, που ήξεραν να κάνουν σήματα καπνού), μάγειρες, γεφυροποιούς, βηματιστές (ήταν αυτοί, που μετρούσαν με τα βήματά τους τις αποστάσεις που έκανε καθημερινά το στράτευμα) κ.ά.

 

Σημαντικοί στρατηγοί και συνεργάτες του ήταν ο Παρμενίωνας, ο Πτολεμαίος, ο Περδίκκας, ο Κρατερός, ο Νέαρχος, ο Ηφαιστίωνας. Ο Αλέξανδρος χρησιμοποίησε πολιορκητικούς πύργους με τροχούς (ρόδες), σκεπασμένους με δέρματα, για να τους προστατεύουν από τη φωτιά. Το ύψος τους ήταν περίπου 53 μ. και είχαν 20 ορόφους. Είναι οι ψηλότεροι πολιορκητικοί πύργοι που κατασκευάστηκαν ποτέ και αποτελούν τεχνικό κατόρθωμα της εποχής τους κ.α.

 

Ο Μ. Αλέξανδρος στη μεγάλη εκστρατεία του δεν πήρε μαζί του μόνο πολεμιστές, αλλά και πολλούς σοφούς της εποχής εκείνης.

 

Ο Καλλισθένης (ανιψιός του Αριστοτέλη) πήγε μαζί με τον Αλέξανδρο, για να γράψει την ιστορία της εκστρατείας. Μαζί πήγαν και διάφοροι άλλοι επιστήμονες, για να μελετήσουν και να γράψουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με τα φυτά, τα ζώα και τα ΓΕΦΥΡΑ. Παρόμοια γέφυρα κατασκεύασαν οι μηχανικοί του Μ. Αλεξάνδρου στον Ινδό ποταμό, για να περάσει ο στρατός στην απέναντι όχθη.φυσικά προϊόντα κάθε χώρας, που θα περνούσαν. Γεωγράφοι και άλλοι επιστήμονες είχαν καθήκον τους να μαζεύουν πληροφορίες και να τις στέλνουν στον Αριστοτέλη, για να τις μελετήσει. Μαζί πήγαν και ποιητές και καλλιτέχνες, γιατί ο Αλέξανδρος ενδιαφερόταν για την ψυχαγωγία του στρατού του και οργάνωνε αγώνες και θεατρικές παραστάσεις.

 

Ο στρατός του Μ. Αλεξάνδρου μέσα σε 11 χρόνια (που κράτησε η εκστρατεία) διένυσε 19.000 χλμ. από την Ελλάδα ως την Ινδία νικώντας όλους τους αντιπάλους, που συναντούσε.

Όταν ο Μ. Αλέξανδρος έφτασε στο Ίλιο (Τροία), έκανε θυσία στην Ιλιάδα Αθηνά, πρόσφερε στο ναό της την πανοπλία του και πήρε μερικά ιερά όπλα, που σώζονταν από τον Τρωικό πόλεμο. Στη συνέχεια στεφάνωσε με χρυσό στεφάνι τον τάφο του Αχιλλέα, που τον θαύμαζε και ήθελε να του μοιάσει (μάλιστα πίστευε πως ο Αχιλλέας ήταν μακρινός προπάππους του από το σόι της μητέρας του).

Οι δυσκολίες, που συνάντησαν, και οι περιπέτειες, που πέρασαν οι στρατιώτες του σ’ αυτήν την πρωτοφανή εκστρατεία ήταν αμέτρητες.

 

Στις εκβολές του ποταμού Τομήρου βρέθηκαν αντιμέτωποι με έναν παράξενο λαό, που ζούσε όπως οι πρωτόγονοι άνθρωποι της Λίθινης Εποχής. Κατοικούσαν σε καλύβες στους βράχους της ακτής και (καθώς δε γνώριζαν τη χρήση του σιδήρου) είχαν για όπλα μακριά ξύλα, που την άκρη τους την έκαιγαν στη φωτιά, για να γίνει σκληρή και μυτερή. Τα σώματα και τα κεφάλια τους ήταν γεμάτα από τρίχες και τα νύχια τους τα χρησιμοποιούσαν αντί για σιδερένια εργαλεία.

Αργότερα συνάντησαν το λαό των Ιχθυοφάγων. Αυτοί τρέφονταν αποκλειστικά με ψάρια (από τα οποία έφτιαχναν και αλεύρι) και έχτιζαν τις καλύβες τους με όστρακα και μεγάλα ψαροκόκαλα. Η πιο παράξενη περιπέτεια ήταν όταν οι ναύτες είδαν να πετιέται μέσα από τη θάλασσα νερό με μεγάλη δύναμη. Όταν έμαθαν πως το νερό αυτό το ξεφυσούσαν φάλαινες, οι ναύτες τρομοκρατήθηκαν τόσο πολύ, ώστε τα κουπιά έπεσαν από τα χέρια τους.

 

 

ΟΙ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΕΣ

 

Ο Πλούταρχος λέει ότι ο Αλέξανδρος ίδρυσε στην Ασία πάνω από 70 πόλεις. Ένας άλλος ιστορικός αναφέρει ότι έχτισε 13 πόλεις. Η αλήθεια μπορεί να βρίσκεται κάπου στη μέση.

 

ΒΑΒΥΛΩΝΑ

 Αναπαράσταση της Βαβυλώνας (με τους κρεμαστούς κήπους), που ο Αλέξανδρος την έκανε πρωτεύουσα του ασιατικού κράτους του. 

Στις περισσότερες πόλεις, που ίδρυσε ο Αλέξανδρος, έδωσε το δικό του όνομα. Σήμερα γνωρίζουμε σίγουρα 16 Αλεξάνδρειες. Έξι από τις Αλεξάνδρειες, που ίδρυσε ο Αλέξανδρος, υπάρχουν και σήμερα, ακόμη και η Εσχάτη (δηλ. η πιο μακρινή) στις όχθες του ποταμού Ιαξάρτη. Εκτός από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, οι άλλες πέντε άλλαξαν όνομα.

1) Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου

 

2) Αλεξάνδρεια των Αρείων (Χεράτη στο Αφγανιστάν)

3)Αλεξάνδρεια των Αραχωτών (Κανταχάρ Αφγανιστάν)

4)Αλεξάνδρεια Εσχάτη (Λενιναμπάντ Τουρκμενιστάν)

5)Αλεξάνδρεια του Καυκάσου (Μπαγκράμ Αφγανιστάν)

6)Αλεξάνδρεια Βουκεφάλα

7)Αλεξάνδρεια Νίκαια

8)Αλεξάνδρεια η Σογδιανή

9)Αλεξάνδρεια η εν Σωριανοίς

10)Αλεξάνδρεια η εν Ωρείταις

11)Αλεξάνδρεια στον Ινδό ποταμό

12)Αλεξάνδρεια η Σουσιανή

13) Αλεξάνδρεια η Ωξειανή (Καρσί Ουζμπεκιστάν)

14)Αλεξάνδρεια η Προφθασία

15)Αλεξάνδρεια η Μαργιανή

16)Αλεξάνδρεια η εν Παροπαμισάδαις

 

 

Ο ποταμός Χοάσπης στο Αφγανιστάν.

 

 Οι σημερινοί κάτοικοι της περιοχής πιστεύουν ότι κατάγονται από το Μακεδόνα βασιλιά και αποτελούν ως προς τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά τους και ως προς την τέχνη και τον τρόπο ζωής τους μια φυλή ξένη προς τους γύρω κατοίκους.Στις πόλεις, που ίδρυσε ο Αλέξανδρος, οι περισσότεροι κάτοικοι ήταν Έλληνες, αλλά και ντόπιοι. Σήμερα κάτοικοι πολλών περιοχών της Ασίας (ιδιαίτερα στο Πακιστάν) πιστεύουν (και αυτό δεν είναι καθόλου απίθανο) ότι κατάγονται από Μακεδόνες, που πολέμησαν μαζί με το Μ. Αλέξανδρο.

Επίσημη γλώσσα του ασιατικού κράτους ήταν η ελληνική γλώσσα.

Ο Αλέξανδρος ήθελε να κάνει τους ηττημένους σ’ αυτόν ασιατικούς λαούς να ξεχάσουν την ήττα τους και να δουν στο πρόσωπό του όχι τον «Έλληνα κατακτητή», αλλά το «δικό τους βασιλιά».

 

 Για το λόγο αυτό ακολούθησε κάποια έθιμά τους και παντρεύτηκε τρεις γυναίκες: τη Ρωξάνη (ασιάτισσα βασιλοπούλα, κόρη του βασιλιά Οξυάρτη), τη Στάτειρα (Περσίδα βασιλοπούλα, μεγαλύτερη κόρη του Πέρση βασιλιά Δαρείου Γ΄) και την Παρύσατη (Περσίδα βασιλοπούλα, μικρότερη κόρη του προηγούμενου βασιλιά της Περσίας, Αρταξέρξη του Ώχου).

Με τη Ρωξάνη ο Αλέξανδρος έκανε ένα γιο, τον Αλέξανδρο Δ΄, που γεννήθηκε ένα μήνα μετά το θάνατο του πατέρα του και σε ηλικία 12 χρονών δολοφονήθηκε. Με την αρχοντοπούλα Βαρσίνη (που δεν την παντρεύτηκε ποτέ) απέκτησε άλλον ένα γιο, τον Ηρακλή, που και αυτός δολοφονήθηκε.

 

 

 

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ

 

Σε κάποιες σημειώσεις του Αλέξανδρου, που λέγεται ότι βρέθηκαν μετά το θάνατό του, τα «Υπομνήματα», φαίνονται πολύ καθαρά οι σκέψεις του για το μέλλον:ονειρευόταν να ενώσει με βάση τον ελληνικό πολιτισμό τους λαούς της Ευρώπης με τους λαούς της Ασίας, αλλά και του κόσμου ολόκληρου. Ο Μ. Αλέξανδρος είχε φτάσει πια στο σημείο να σκέφτεται να γίνει «κύριος του κόσμου», αλλά δεν πρόλαβε.

Όπως η γέννηση και όλη η δράση του συνδέθηκαν με μύθους, φυσικό ήταν να συμβεί το ίδιο και με το θάνατό του. Διάφορα σημάδια προανήγγειλαν το θάνατό του:

α) η γέννηση ενός τερατόμορφου μωρού (όταν ο Αλέξανδρος βρισκόταν στη Βαβυλώνα) προμήνυε το θάνατό του.

β) όταν βρισκόταν στην Ινδία, δύο δέντρα, που προέλεγαν τα μέλλοντα με ανθρώπινη λαλιά, του είπαν πως θα πεθάνει στη Βαβυλώνα, όπως και έγινε.

Ενώ ήταν ετοιμοθάνατος, τοποθετήθηκε σε ψηλή κλίνη (κρεβάτι), για να δει το στρατό του να παρελαύνει εμπρός του και να τον αποχαιρετά. Όταν άφησε την τελευταία του πνοή, σκορπίστηκε ομίχλη και σκοτάδι ολόγυρα, έπεσε ένα μεγάλο αστέρι από τον ουρανό στη θάλασσα και πάλι ανέβηκε στον ουρανό, ενώ ένας μεγάλος αετός ανέβηκε και αυτός στον ουρανό κρατώντας ένα φωτεινό αστέρι.

Όλα αυτά υπήρξαν σημάδια ότι πεθαίνει ένας σπουδαίος.

 

Ο Μ. Αλέξανδρος πέθανε στις 10 Ιουνίου (28 Δαισίου κατά το μακεδονικό ημερολόγιο) του 323 π.Χ. σε ηλικία 33 χρονών περίπου.

 

Μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου το απέραντο κράτος του διαμοιράστηκε μεταξύ των στρατηγών του, που επί πολλά χρόνια διαφωνούσαν για τη διανομή. Δεν χάθηκε, όμως, το εκπολιτιστικό έργο του. Οι κατακτήσεις του άνοιξαν τα σύνορα μεταξύ του ελληνικού χώρου και της Ανατολής. Η επικοινωνία με τους “βαρβάρους” συνέβαλε στη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού στις χώρες της Ασίας και της Αιγύπτου. Η ελληνική γλώσσα έγινε διεθνής. Τα ελληνικά ήθη πέρασαν σ’ όλο τον τότε γνωστό κόσμο. 

Ανέτειλε ο πολιτισμός της λεγόμενης “Ελληνιστικής Εποχής”, που αποτελεί μία νέα λάμψη του ελληνικού πνεύματος. Δικαιολογημένα, η ιστορία ανακήρυξε τον Αλέξανδρο “Μέγα” για το γιγάντιο έργο του.