«Τιμή γάρ νηστείας οὐχί σιτίων ἀποχή, ἀλλά ἁμαρτημάτων ἀναχώρησις»

Η καθαρά Δευτέρα εἶναι ἡ ἀπαρχή τοῦ προσωπικοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνα ὅλών μας, ὁ ὁποῖος ἀγῶνας ἐκτελεῖται μέ τή συμμέτοχή μας στίς ἱερές Ἀκολουθίες τῆς Ἐκκλησίας μας, τήν προσευχή καί τήν νηστεία, σέ συνδυασμό πάντα καί μέ τήν φιλανθρωπία ἀπό τό περίσσευμά μας ἤ τό ὑστέρημά μας πρός τούς ἀνήμπορους συνανθρώπους μας.

 Ἡ ἡμέρα αὐτή εἶναι τό ἀρχικό στάδιο καί ἡ ἀπαρχή τῆς κάθε εἴδους καθάρσεως τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματός μας.

Εἶναι μέρα περισυλλογῆς καί αὐτοκριτικῆς.

Διά τόν λόγο αὐτό φέρει καί τό ὄνομα Καθαρά Δευτέρα.

Τά παλαιά χρόνια συνήθιζαν τήν μέρα αὐτή οἱ νοικοκυρές νά πλένουν μέ καυτό νερό καί στάχτη ἀπό τό τζάκι τά κατσαρολικά τους, ἔτσι ὥστε νά εἰσέλθουν ὅσο τό δυνατό χωρίς νά ἀρτευτοῦν στήν περίοδο της νηστείας πού ξεδιπλωνόταν ἐμπρός τους.

 

Ἀξιοσημείωτο εἶναι καί τό λεγόμενο Τριήμερο τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν. Τριήμερο ὀνομάζεται ὁ προαιρετικός κανόνας τῶν Χριστιανῶν, κληρικῶν καί λαϊκῶν, οἱ ὁποῖοι κατά τίς τρεῖς πρῶτες ἡμέρες τῆς Καθαρᾶς ἑβδομάδος δέν τρώγουν τίποτε, παρά πίνουν μόνο λιγοστό νερό.

Γνωρίζοντας καλά οἱ ἅγιοι Πατέρες τίς ἀνάγκες τῶν Χριστιανῶν μας τίς ἡμέρες τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς ὅρισαν ἕνα πλούσιο λειτουργικό καί ἐκκλησιαστικό Τυπικό, μέ μεγάλο ἀριθμό ἱερῶν Ἀκολουθιῶν, ὅπως τό Μεσονυκτικό καί ὁ Ὄρθρος τῶν καθημερινῶν ἡμερῶν, οἱ διατεταγμένες Θεῖες Λειτουργίες τῶν Προηγιασμένων Δῶρων κάθε Τετάρτη καί Παρασκευή καί οἱ Ἀκολουθίες τοῦ Μικροῦ καί Μεγάλου Ἀποδείπνου σέ καθημερινή βάση, ἡ Θεία Λειτουργία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου τίς Κυριακές τῆς Σαρακοστῆς κ.ἀ., στούς ἱερούς Ναούς μας δέ, ὅπως πάντοτε, ὑπάρχουν Ἱερεῖς Ἐξομολόγοι, οἱ ὁποῖοι βοηθοῦν συγχωροῦν καί συνδράμουν τούς εὐλαβεῖς χριστιανούς μας στήν πνευματική τους ζωή.

Φτάσαμε λοιπόν, στήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Αὐτή εἶναι μία ἱερή περίοδος πνευματικῶν ἀγώνων, μετανοίας καί νηστείας

«Τιμή γάρ νηστείας οὐχί σιτίων ἀποχή, ἀλλά ἁμαρτημάτων ἀναχώρησις»,

 Κι ἐπειδή, πιστεύω, πὼς ὁ χριστιανὸς ἔχει ὡς σκοπὸ τῆς ζωῆς του νὰ κερδίσει μία θέση στὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, πρέπει νὰ γνωρίζει ὅτι ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ δὲν εἶναι φαγοπότια, ἀλλὰ δικαιοσύνη (ποὺ σημαίνει ἐλεημοσύνη, προσευχὴ καὶ νηστεία).

Ἡ νηστεία, ὅμως, ἀπὸ μόνη της εἶναι ἕνας στεῖρος εὐσεβισμός. Ἂν ὅμως συνδυαστεῖ μὲ προσευχὴ καὶ ἐλεημοσύνη ἐπιτυγχάνει τὴν ἐξαύλωση τοῦ σαρκικοῦ ἀνθρώπου καὶ τὸ ἀνεβάζει σὲ πνευματικότερες καὶ τελειότερες σφαῖρες.

Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία στὸν ὄρθρο τῆς Δ´ Κυριακῆς τῶν νηστειῶν, θέλοντας νὰ δείξει στὸν ἄνθρωπο ὅτι ἡ νηστεία καὶ ἡ μετάνοια ὁδηγεῖ στὴν λύτρωση τῆς ψυχῆς ἀπὸ τὴν ἁμαρτία λέει:

«Δεῦτε ἐργασώμεθα ἐν τῷ μυστικῷ ἀμπελῶνι,
καρποὺς μετανοίας ἐν τούτῳ ποιούμενοι,
οὐκ ἐν βρώμασι καὶ πόμασι κοπιῶντες,
ἀλλ᾿ ἐν προσευχαῖς καὶ νηστείαις,
τὰς ἀρετὰς κατορθοῦντες.
Τούτοις ἀρεσκόμενος ὁ Κύριος του ἔργου
Δηνάριον παρέχει, δι᾿ οὗ ψυχὰς λυτροῦται.
Χρέους ἁμαρτίας ὁ μόνος πολυέλεος»
(βλ. ὄρθρος Δ´ Κυρ. τῶν Νηστειῶν)

 

Καλή καί εὐλογημένη Σαρακοστή