Επιδημία βλακείας

 

Καμία μάχη δεν είναι πιο άνιση από αυτή με την βλακεία. Ο βλάκας είναι ανίκητος, απάλευτος. Είναι η μοναδική πραγματικά επικίνδυνη απειλή κατά του κεντρικού νευρικού μας συστήματος.

Στη ζωή μου δεν φοβήθηκα ποτέ τους κακούς ανθρώπους, δεν είναι ότι υποτιμώ το μένος ενός αληθινά μοχθηρού ανθρώπου… αντίθετα. Ωστόσο απέναντι στην επίθεση του «κακού», αναπτύσσεις κάποιου τύπου αμυντικούς οργανισμούς.

Έρχεσαι αντιμέτωπος με κάτι που έχει μία δομή, που έχει μία συνοχή, όσο αποτρόπαιο και αν είναι. Όταν πριν από χρόνια δούλευα στην Condé Nast, ένας συνεργάτης μου, μου είπε χαρακτηριστικά: «Evil is the food of genius…»

Πρόσφατα, διάβασα ένα άκρως κατατοπιστικό Editorial για τον μαλάκα. Το μόνο καλό με τον μαλάκα, είναι ότι λίγο έως πολύ είναι αναγνωρίσιμο το πλαίσιο στο οποίο κινείται. Τον μαλάκα σε κάθε παραλλαγή του τον βλέπεις κι αλλάζεις δρόμο.

Αλλά ακόμη κι αν συνειδητά εκτεθείς μία φορά στη μαλακία του, γιατί μπορεί να διαθέτει ένα πρώτο έστω στάδιο ευφυίας, δεν πρόκειται για το δις εξαμαρτείν.

Η βλακεία, όμως, δεν έχει φύλλο, δεν έχει συμπτώματα, δεν σηκώνει εμβολιασμό, δεν καταπολεμείται με τίποτα.

Τον βλάκα τον φοβάμαι στ’ αλήθεια. Ο βλάκας είναι πραγματικά επικίνδυνος. Ο κίνδυνος στον οποίο σε εκθέτει ένας βλάκας είναι ανυπολόγιστος. Όσες φορές κι αν έχεις αντιμετωπίσει κακούς και μαλάκες δεν είναι αρκετές ώστε να συγκεντρώσεις ένα στοιχειώδες έστω οπλοστάσιο, για να παλέψεις τον βλάκα.

Ο βλάκας, ή η βλαμμένη αντίστοιχα, δεν έχουν καμία σχέση με τον μικρονοϊκό άνθρωπο.

Η βλακεία δεν αφορά μόνο τον δείκτη νοημοσύνης, είναι κυρίως μία αναπηρία που χαρακτηρίζει παράλληλα την ευφυΐα, το ήθος, την αγωγή, την κοινωνική μόρφωση και την καλλιέργεια ενός ατόμου. Η βλακεία είναι η πεμπτουσία του κακοαναθρεμμένου ανθρώπου. Είναι η επιτομή της απόρριψης που μπορεί να βιώσει κάποιος εκ μέρους των καλών γονιδίων που κυκλοφορούν στο σύμπαν από καταβολής κόσμου. Ο ηλίθιος δεν χαρακτηρίζεται από το γονίδιο της βλακείας, αλλά από ένα ολόκληρο γενετικό κώδικα που ρυθμίζει αντίστοιχα όλες τις βλακώδεις σκέψεις και πράξεις του ανεξαιρέτως.

Ο βλάκας πάντα πέφτει στα ίδια λάθη. Λάθη που τον εκθέτουν ανεπανόρθωτα απέναντι στους άλλους, αλλά και στις ελάχιστες ευκαιρίες που του δίδονται από το σύμπαν για να αλλάξει:

• Η καμήλα, λέει η ρήση, βλέπει τις άλλες καμπούρες και ποτέ την δική της. Ο βλάκας – καμήλα θεωρεί τον εαυτό του γνήσιο απόγονο του Αϊνστάιν και τους υπολοίπους απόδειξη της θεωρίας του Δαρβίνου… κινείται σε επαγγελματικά περιβάλλοντα με τη γλοιώδη περιβολή του γυμνοσάλιαγκα, κατηγορεί τους άλλους που είναι ανίκανοι, ενώ ο ίδιος ως μόνος ικανός κι άξιος προσπαθεί να πείσει, με τα μόνα στοιχεία λογικής διεργασίας που διαθέτει, πως η ανικανότητα του είναι υπεροχή που οι άλλοι απλά δεν μπορούν να καταλάβουν.
• Ο αγνώμων είναι μία εκδοχή βλακείας. Την έχει πει πολύ αργότερα ο Θουκυδίδης στον Επιτάφιο, όταν χαρακτηρίζει τον αχάριστο ευεργετημένο ως τον πιο μεγάλο εχθρό… ο άνθρωπος που θεωρεί πως πορεύεται ελέω Θεού, είναι ηλίθιος πέρα από αχάριστος. Θεωρεί το ευχαριστώ, πράξη επαίσχυντη. Πιστεύει ότι τα έκανε όλα μόνος του και δεν χρωστάει σε κανέναν παρά μόνο στην υπέρμετρη βλακεία του.
• Ο ετερόφωτος βλάκας φαντασιώνεται να είναι κάποιος άλλος. Μιλάει χαμηλόφωνα σε παρέες και δείχνει επιτυχημένους ανθρώπους που αυτός τους «έφτιαξε». Που αν δεν είχε βρεθεί στην επιχείρησή τους αυτοί θα είχαν καταδικαστεί από την αφάνεια. Ο φαντασμένος βλάκας όμως τους οδήγησε στην κορυφή και μετά διακριτικά αποσύρθηκε… μπερδεύει στο μυαλό του τη λάμψη της σελήνης τα βράδια με αυτή του ηλίου τα πρωινά. Όσο γοητευτική κι αν είναι μία πανσέληνος είναι ένα απόλυτα ετερόφωτο ουράνιο σώμα που παίρνει φως κι ενέργεια από έναν ζωοδότη ήλιο που ξέρει πότε να αποσύρεται από άλλο ημισφαίριο.
• Ο θρασύδειλος, είναι μία ακόμη ανυπόφορη μορφή βλακείας. Ανεβάζει και κατεβάζει κυβερνήσεις με τα λόγια και αυτοεξευτελίζεται κάθε φορά που τον που τον ξεσκεπάζει η πραγματικότητα. Αυτός ο βλάκας δεν ξέρει να ζητά συγγνώμη, το βρίσκει υποτιμητικό. Συμπεριφέρεται σαν κατσαρίδα που εξαφανίζεται μόλις ανάψει το φως…
• Ο ψωνισμένος είναι επίσης ηλίθιος. Σε κρίνει από το αυτοκίνητο που οδηγείς, από το ρολόι που φοράς και το τι κρασί άνοιξες. Ο βλάκας αυτός φοράει δανεικά ρούχα, χρωστάει σε όποιον μιλάει Ελληνικά, έχει κοινωνικά στεγανά και κυρίως δε θα «σήκωνε ποτέ τα μανίκια» να βοηθήσει κάποιον συνεργάτη του, επειδή δεν είναι αυτή η δουλειά του.
• Ένας απόλυτος βλάκας έχει σύνδρομο εξουσίας. Περπατά καμαρωτά στο κόκκινο χαλί που του έστρωσε κάποιος άλλος, που συνήθως βαρέθηκε να το πατάει. Αυτός ο βλάκας, νιώθει παντοδύναμος. Θεωρεί κτήση του το κόκκινο χαλί και τυφλώνεται τόσο πολύ από την ματαιοδοξία του που δεν βλέπει το χέρι που θα του τραβήξει το χαλί κάτω από τα πόδια.
• Ο βλάκας Ιζνογκούντ, θέλει να γίνει χαλίφης στη θέση του χαλίφη. Το όνειρό του δεν είναι η δική του επιτυχία κι εξέλιξη. Ακόμη κι αν του δοθεί η ευκαιρία να την κερδίσει , είναι τόσο ηλίθιος που την προσπερνά κυνηγώντας την επιτυχία κάποιου άλλου. Αυτή η κατηγορία βλακείας έχει κι άλλα δύο μεγάλα αγκάθια, του φθόνου και της δυστυχίας…
• Ο αφελής βλάκας, είναι από τους πιο ενοχλητικούς. Έχει ανάγει την βλακεία του σε χαριτωμενιά. Πορεύεται στην ζωή έχοντας κάνει την αφέλεια του παντιέρα. Την επιβάλλει στους πάντες νομίζει ότι έχει αυτό το δικαίωμα.
• Ο αυθόρμητος βλάκας, βλάπτει σοβαρά την υγεία για τον επιπρόσθετο λόγο ότι μπορεί να σε αφήσει στον τόπο με την ρουκέτα που θα εκτοξεύσει. Δεν σου δίνει καν τον χρόνο να τρέξεις να γλιτώσεις. Γι’ αυτόν, η ηλιθιότητα του είναι τόσο αυτονόητη όσο το να ανοιγοκλείσει τα μάτια του.
• Ο εκ γενετής βλάκας, είναι ο πιο μοιραίος εκπρόσωπος της συνομοταξίας τους. Κατάφερε να επιβιώσει από την ίδια τη Φύση που συνήθως διορθώνει τα λάθη της πριν καν δουν το φως της ζωής, είναι απολύτως ανίκητος και το χειρότερο είναι ότι πολλαπλασιάζεται κάνοντας παιδιά…
• Ο βλάκας του αδιεξόδου, είναι σαν μία έκρηξη σε τούνελ. Δεν αφήνει τίποτα να σωθεί αν σκάσει. Συνήθως το προφίλ του είναι μέρος του ντεκόρ, με βλέμμα του ροφού και ηλίθιο μειδίαμα. Θεωρείται ακίνδυνος μέχρι τη στιγμή που θα αισθανθεί ότι απειλείται ή ότι πιέζεται. Εκεί πετάει μελάνι όπως η σουπιά. Μόνο που στην περίπτωση αυτή όποιος εκτεθεί στην ηλιθιότητα του, θα χρεωθεί ένα τεράστιο προσωπικό ή επαγγελματικό κόστος ανάλογα.

Τέλος, ο ηλίθιος που συνήθως σε αδειάζει συναισθηματικά είναι αυτός που του δείχνεις τ’ αστέρια και κοιτά το δάχτυλο… Πιστεύω ακράδαντα πως ο Θεός κι η φύση έχουν το καλύτερο λογιστήριο. Όλα κάπου εδώ πληρώνονται…

 

Φωτογραφία: Το Κουτί Με τις Ατάκες, Εκδόσεις Σιούρτης